Το μυϊκό σύστημα σας επιτρέπει να κινείτε τα άκρα και το σώμα σας. Είναι κατασκευασμένο από τρεις τύπους μυϊκού ιστού: σκελετικό, λείο και καρδιακό.
Μερικοί μύες λειτουργούν εθελοντικά, που σημαίνει ότι μπορείτε να τους ελέγξετε με τον εγκέφαλό σας. Άλλοι λειτουργούν ακούσια, όπως η καρδιά και οι πεπτικοί μύες. Οι περισσότεροι μύες συγκρατούνται στα οστά από τένοντες (ας πούμε: TEN-dunz). Αυτά λειτουργούν ως ειδικά συνδετικά κομμάτια που επιτρέπουν στους μύες να τραβούν τα οστά και να προκαλούν κίνηση.
Σκελετικοί μύες
Τα μυϊκά κύτταρα (muh-sil-tiks) είναι ομάδες μυϊκών ινών που συνδέονται μεταξύ τους. Σχηματίζουν τους σκελετικούς μύες που κινούν τα χέρια, τα πόδια και άλλα μέρη του σώματος. Δίνουν επίσης στο σώμα σας το σχήμα του και υποστηρίζουν το βάρος των οργάνων σας. Όσο περισσότερους μύες έχετε, τόσο πιο δυνατά είναι τα οστά και οι αρθρώσεις σας. Οι δυνατοί μύες σας βοηθούν επίσης να αποφύγετε τραυματισμούς.
Υπάρχουν περισσότεροι από 600 σκελετικοί μύες στο σώμα σας. Αυτοί ονομάζονται εκούσιοι μύες επειδή μπορείτε να τους ελέγξετε. Συστέλλονται σε σύντομες εκρήξεις ενέργειας όταν ασκείστε, εργάζεστε ή αθλείστε. Σας βοηθούν να σηκώνετε πράγματα, να τρέχετε ή να παίζετε ένα μουσικό όργανο και ακόμη και να μιλάτε.
Οι σκελετικοί μύες συνδέονται με τα οστά του σκελετού σας με σκληρά κορδόνια ιστού που ονομάζονται τένοντες (TEN-duhns). Όταν ο μυς συστέλλεται, τραβάει τον τένοντα, ο οποίος κινεί το οστό. Τα οστά συνδέονται μεταξύ τους σε αρθρώσεις, οι οποίες μπορούν να είναι σταθερές, ελαφρώς κινητά ή ελεύθερα.
Κάθε σκελετικό μυϊκό κύτταρο περιέχει πρωτεϊνικά νημάτια που ονομάζονται ακτίνη και μυοσίνη. Όταν δίνεται ενέργεια στη μυϊκή ίνα, αυτά τα νήματα γλιστρούν το ένα δίπλα στο άλλο σε μια διαδικασία που ονομάζεται σαρκομερή μυοσίνης (my-o-sin sar-KOM-er-is). Αυτό δίνει στον σκελετικό μυ τη χαρακτηριστική του ζώνη, την οποία μπορείτε να δείτε όταν τεντώνετε μια μυϊκή ίνα.
Τα νημάτια σε μια μυϊκή ίνα ευθυγραμμίζονται παράλληλα μεταξύ τους, έτσι όταν μια μυϊκή ίνα συσπάται, τραβάει τις παρακείμενες μυϊκές ίνες. Αυτό κάνει τον μυ να μακρύνει και ο μυς τεντώνεται. Την επόμενη φορά που θα δοθεί ενέργεια στον μυ, τα νημάτια ακτίνης και μυοσίνης ενώνονται ξανά για να επαναλάβουν αυτή τη διαδικασία. Καθώς η μυϊκή ίνα βραχύνεται και συστέλλεται ξανά, δημιουργεί μια δύναμη που κινεί τον σκελετό και άλλα μέρη του σώματος.
Μια δεύτερη λειτουργία των μυών είναι να βοηθούν στην κυκλοφορία. Οι μεγάλοι σκελετικοί μύες σπρώχνουν τα αιμοφόρα αγγεία στην άκρη και αυτό λειτουργεί σαν μια αντλία για να μετακινεί το αίμα σε όλο το σώμα. Οι σπλαχνικοί μύες βρίσκονται στο πεπτικό, το ουροποιητικό και το αναπαραγωγικό σύστημα και οι καρδιακοί μύες ευθυγραμμίζουν τα τοιχώματα της καρδιάς για να παρέχουν την κύρια δύναμη για το αίμα που ταξιδεύει μέσω του καρδιαγγειακού συστήματος.
Οι καρδιακοί μύες μπορούν να αλλάξουν την ταχύτητα συστολής τους ανάλογα με τις απαιτήσεις που τους κάνετε. Επιβραδύνουν όταν κάθεστε ή ξαπλώνετε και επιταχύνουν όταν ασκείστε ή κάνετε κάποιο άθλημα.
Λείοι Μύες
Οι λείοι μύες είναι ακούσιοι, μη γραμμωτοί μυϊκοί ιστοί που μπορούν να συστέλλονται για μεγάλες χρονικές περιόδους. Βρίσκονται στον πεπτικό σωλήνα και τα αιμοφόρα αγγεία και ευθυγραμμίζουν πολλά κούφια όργανα όπως η μήτρα, το στομάχι και η ουροδόχος κύστη. Είναι επίσης υπεύθυνα για τις κυματοειδείς συσπάσεις του εντερικού σωλήνα που ονομάζονται περισταλτική. Οι λείοι μύες χρησιμοποιούνται επίσης για να κλείσουν στόμια όπως ο πυλωρός του στομάχου και ο τράχηλος της μήτρας. Μπορούν επίσης να συστέλλονται για να σφίξουν έναν σφιγκτήρα, τους κυκλικούς μύες που σχηματίζουν και κλείνουν το άνοιγμα ενός οργάνου.
Τα κύτταρα που αποτελούν τους λείους μυς περιέχουν ακτίνη και μυοσίνη, παρόμοια με τον σκελετικό και τον καρδιακό μυ, αλλά είναι διατεταγμένα διαφορετικά. Έχουν σχήμα ατράκτου και μπορούν να συστέλλονται ανεξάρτητα από ένα νευρικό σήμα. Έχουν έναν μόνο πυρήνα και είναι σε θέση να διαιρεθούν σε μια διαδικασία που ονομάζεται υπερπλασία για να παράγουν περισσότερα μυϊκά κύτταρα. Για να συστέλλεται, το κύτταρο πρέπει να απελευθερώσει ιόντα ασβεστίου στο σαρκόπλασμά του μέσω ανοιχτών καναλιών με πύλη τάσης. Αυτό αναγκάζει τις πρωτεΐνες της μυοσίνης να προσκολλώνται στην ακτίνη και να έλκονται εναντίον της, μειώνοντας την ίνα σε μια διαδικασία που ονομάζεται συστολή.
Κάθε μυϊκή ίνα περιέχει πυκνά σώματα που αγκυρώνουν τα λεπτά νημάτια και ένα δίκτυο ενδιάμεσων νημάτων που εκτείνονται μέσω του σαρκολήματος της μυϊκής ίνας. Η τάση που προκαλείται από τις πρωτεΐνες μυοσίνης πιάνει το σαρκόλημμα και το μετακινεί προς το κέντρο της ίνας, τραβώντας τα νήματα για να συμπιέσει το κύτταρο. Στη συνέχεια, οι κεφαλές της μυοσίνης απελευθερώνουν τα νημάτια ακτίνης, επιτρέποντάς τους να συστέλλονται και οι ίνες να χαλαρώνουν.
Κάθε σαρκομέριο περιέχει δύο πρωτεϊνικά νημάτια, το ένα παχύ και το άλλο λεπτό, τα οποία συνδέονται με διασταυρούμενες ζώνες μυοσίνης. Όταν μια μυϊκή ίνα συστέλλεται, οι πρωτεΐνες της μυοσίνης αρπάζουν τα νημάτια ακτίνης και τα τραβούν το ένα προς το άλλο σε μια σειρά κύκλων. Αυτό παράγει τη δύναμη που κινεί τα οστά και άλλες δομές. Οι σκελετικοί και οι καρδιακοί μύες είναι γραμμωτοί, που σημαίνει ότι φαίνονται ριγέ στο μικροσκόπιο, αλλά οι λείοι μύες δεν είναι. Οι γραμμωτοί μύες μπορεί να συστέλλονται από το νευρικό σύστημα, αλλά οι λείοι μύες και αυτοί στην καρδιά ρυθμίζονται αυτόματα, χωρίς συνειδητή σκέψη.
Τι είναι οι ιδιοδεκτικές ασκήσεις και ποια είναι τα οφέλη τους;
Καρδιακοί Μύες
Οι καρδιακοί μύες είναι εξειδικευμένος μυϊκός ιστός που βρίσκεται στην καρδιά και μπορούν να διεγερθούν μόνο από την ίδια την καρδιά. Όπως οι σκελετικοί μύες, οι καρδιακοί μύες είναι διατεταγμένοι σε δέσμες ή αλυσίδες που ονομάζονται μυοϊνίδια. Κάθε μυοϊνίδιο περιέχει σωληνοειδείς πρωτεϊνικές δομές που ονομάζονται σαρκομερή. Όταν οι κεφαλές πρωτεΐνης μυοσίνης προσκολλώνται σε αυτά τα σαρκομερή, προκαλούν τη σύσπαση των μυών.
Οι σκελετικοί μύες είναι υπεύθυνοι για προφανείς κινήσεις όπως το περπάτημα και το τρέξιμο, αλλά και για τις λεπτές κινήσεις που συνθέτουν ένα ευρύ φάσμα εκφράσεων του προσώπου, την κίνηση των ματιών και τη στάση του σώματος. Παράγουν επίσης θερμότητα ως υποπροϊόν της συστολής, η οποία βοηθά στη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος.
Περίπου το 35% του ανθρώπινου σώματος αποτελείται από σκελετικούς μύες. Οι άνδρες έχουν περισσότερη σκελετική μυϊκή μάζα από τις γυναίκες και η ποσότητα των σκελετικών μυών στο σώμα μειώνεται με την ηλικία. Οι μύες που βρίσκονται στα πόδια, τα χέρια και την κοιλιά τείνουν να έχουν τον μεγαλύτερο αριθμό μυών, ενώ οι μικρότεροι τένοντες, σύνδεσμοι και συνδετικοί ιστοί στο σώμα τείνουν να έχουν λιγότερους.
Ενώ μπορούμε να ελέγξουμε οικειοθελώς ορισμένους από τους σκελετικούς μας μύες, οι καρδιακοί και οι λείοι μύες είναι ακούσιοι και λειτουργούν αυτόματα όλη την ημέρα και τη νύχτα χωρίς διακοπή. Οι ακούσιες μυϊκές συσπάσεις μπορεί να περιλαμβάνουν τους χτύπους της καρδιάς μας, τις πεπτικές διαδικασίες και τις σωματικές λειτουργίες όπως η ούρηση και η εφίδρωση.
Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν τον αριθμό και τη λειτουργία των μυών στο σώμα, όπως η διατροφή, η ηλικία, η άσκηση, η γενετική και η ασθένεια. Πολλοί άνθρωποι με ορισμένες ασθένειες και καταστάσεις έχουν απώλεια μυϊκού ιστού που μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τις σωματικές τους ικανότητες.
Ο μυϊκός ιστός στο ανθρώπινο σώμα αποτελείται από μια πρωτεΐνη που ονομάζεται ακτίνη και μυοσίνη. Οι πρωτεΐνες μυοσίνης συνδέονται με τις πρωτεΐνες ακτίνης για να σχηματίσουν ένα γραμμωτό (ριγέ) μυϊκό κύτταρο. Όταν οι πρωτεΐνες μυοσίνης λαμβάνουν ενέργεια, περπατούν κατά μήκος των πρωτεϊνών ακτίνης και δημιουργούν ολισθαίνουσα δράση που προκαλεί συστολή των μυών. Μερικοί μύες είναι επίπεδοι, όπως το διάφραγμα που χωρίζει το στήθος και τις κοιλιακές κοιλότητες, ενώ άλλοι έχουν τριγωνικό σχήμα, όπως οι δελτοειδής μύες του ώμου. Ακόμα, άλλοι μύες έχουν λοξό σχήμα και μερικοί είναι ακόμη και κυκλικοί, όπως οι κόρες και οι σφιγκτήρες που κλείνουν το στομάχι.
Μύες των ματιών
Το μυϊκό σύστημα παρέχει δύναμη, διατηρεί την ισορροπία, επιτρέπει την κίνηση και παράγει θερμότητα. Το σύστημα αποτελείται από σκελετικό και λείο μυϊκό ιστό και περιλαμβάνει όλους τους μύες του σώματος. Οι σκελετικοί μύες είναι προσκολλημένοι στα οστά και υπεύθυνοι για να επιτρέπουν εκούσιες κινήσεις. Οι λείοι μύες είναι ακούσιοι και δεν υπόκεινται σε συνειδητό έλεγχο. Η καρδιά είναι ένα παράδειγμα καρδιακού μυός.
Οι σκελετικοί μύες έχουν μακριές ίνες που διατρέχουν κατά μήκος τους μυς. Αυτές οι ίνες μπορεί να τεντωθούν ή να συστέλλονται, γεγονός που προκαλεί τον μυ να αλλάξει σχήμα. Οι μύες συστέλλονται και επεκτείνονται όταν τους στέλνεται μια ώθηση από τον εγκέφαλο. Ένα μόνο νευρικό κύτταρο στο νωτιαίο μυελό, που ονομάζεται κινητικός νευρώνας, στέλνει το σήμα στον μυ σε μια λεπτή προέκταση του κυττάρου που ονομάζεται άξονας. Ο μυς στη συνέχεια απελευθερώνει μια χημική ουσία που ενεργοποιεί τις ίνες.
Καθώς ο μυς συσπάται, τραβάει τα οστά του σκελετού. Ο σκελετός παρέχει δομή και δίνει στο σώμα το σχήμα του. Επίσης προστατεύει τα όργανα και υποστηρίζει το βάρος του σώματος. Οι μύες προσκολλώνται στον σκελετό, τραβώντας τον για να επιτρέψουν την κίνηση.
Το ανθρώπινο μάτι έχει έξι μύες που διέπουν την κίνησή του. Αυτοί οι μύες περιλαμβάνουν τους τέσσερις μύες του ορθού – τον κάτω, τον έσω, τον πλάγιο και τον άνω ορθό μύες – και τους δύο λοξούς μύες. Οι λοξοί μύες έχουν διαφορετικές λειτουργίες, αλλά και οι δύο κινούν το μάτι προς την ίδια κατεύθυνση. Αυτές οι κινήσεις περιλαμβάνουν την προσαγωγή (το μάτι κινείται προς τη μύτη). απαγωγή; ανύψωση (το μάτι ανεβαίνει). κατάθλιψη (το μάτι κινείται προς τα κάτω). και εισβολή (η κίνηση της κορυφής του ματιού περιστρέφεται προς τη μύτη).
Κάθε σκελετικός μυς έχει μια μοναδική εμφάνιση κάτω από ένα μικροσκόπιο, με τη σκουρόχρωμη κεντρική του περιοχή που μοιάζει με λάστιχο. Αυτή η περιοχή, που ονομάζεται σαρκομέριο, αποτελείται από δύο τύπους πρωτεϊνών: την ακτίνη και τη μυοσίνη. Χιλιάδες ή και δεκάδες χιλιάδες από αυτές τις πρωτεΐνες είναι διατεταγμένες για να σχηματίσουν κάθε μυ. Όταν ο μυς είναι σε ηρεμία, χαλαρώνει, αλλά όταν συστέλλεται, τα πρωτεϊνικά νήματα χωρίζονται και γλιστρούν το ένα πάνω στο άλλο για να δημιουργήσουν έναν σφιχτό μυ. Κάθε μυς έχει ένα χαρακτηριστικό μοτίβο κορυφογραμμών και κοιλάδων, γνωστό ως γραμμωτή εμφάνιση.
